بتن ریزی در هوای سرد و نکات مهم آن
به گزارش انجمن گیگابلاگ، ساخت و ساز در هوای سرد یکی از سخت ترین کارهایی است که پیمانکاران ساختمانی با آن روبرو می شوند .ممکن است بعضی پیمانکاران پروژه را تعطیل نمایند و بعضی دیگر با توجه به زمان ساخت پروژه و محدودیت کاری ترجیح می دهند که پروژه ادامه یابد و در زمان مقرر به خاتمه برسد. اما ادامه ساخت و ساز در سرما شرایطی دارد که پیمانکاران می بایست آن را رعایت نمایند.
ابتدا باید تعریف مشخصی از هوای سرد برای ساخت و ساز ارائه داد. طبق تعریف آیین نامه بتن ایران، هوای سرد در حالی حاصل می گردد که در سه روز متوالی شرایط زیر برقرار باشد:
- دمای متوسط هوا در شبانه رو ز کمتر از 5+ باشد (دمای متوسط روزانه، میانگین حداکثر و حداقل دمای هوا در شبانه روز است)
- دمای هوا برای بیش از نصف شبانه روز از 10 درجه سانتی گراد بیشتر نباشد.
در تعریف قبلی (آیین نامه بتن ایران) هوای سرد و قتی حاصل می گشت که دمای هوا در هنگام بتن ریزی کمتر از 2 درجه سانتی گراد بوده و یا زمین کارگاه در هنگام بتن ریزی یخ زده باشد. بهتر است حتی الامکان تعریف قدیمی نیز در نظر گرفته گردد.
ساخت و ساز در هوای سرد همانند هر زمان دیگری به آب احتیاج دارد و اگرچه می توان با استفاده از روان کننده حجم آب مصرفی را کاهش داد، اما باز همین مقدار نیز مستعد یخ زدن است. این یخ زدگی و لیز شدن سطح سازه بتنی بسیار خطرناک است .
دمای هوای سرد باعث می گردد که بتن سریع تر یخ بزند و سرعت هیدراتاسیون آن افت کند. افت سرعت هیدراتاسیون به این معنی است که بتن دیرتر سفت می گردد و این موضوع باعث می گردد که یخ زدن بتن محتمل تر گردد. از طرف دیگر وجود جریان هوا و سرعت بالای آن باعث می گردد که اجرای سازه بتنی با مسائلی همراه باشد.
بعضی از قسمت های ساختمان به شدت تحت تأثیر سرما قرار دارند و باید شرایط لازم برای آنها فراهم گردد. این بخش ها عبارت اند از:
پروژه های مرتفع: بتن ریزی در ارتفاع کار بسیار سختی است و به تجهیزات ویژه مانند بالابر و پمپاژ احتیاج دارد، حال اگر این پروژه در هوای سرد انجام گردد با مسائل بسیاری همراه خواهد بود.
فونداسیون: فونداسیون یکی از اصلی ترین قسمت های یک سازه به شمار می رود که حجم بالایی بتن مصرف کرده و در معرض انجماد شدید واقع شده است.
ستون ها و پل های ساختمانی: این دو بخش از یک سازه بتنی وزن زیادی تحمل می نماید و استحکام اسکلت سازه به این دو قسمت بستگی دارد. با توجه به اینکه بتن ریزی ستون ها و پل های ساختمانی با سرعت کم و به یاری نیروی انسانی اجرا می گردد، هوای سرد و شدت باد می تواند ساخت و ساز آنها را به شدت مشکل ساز کند.
تأمین امکانات رفاهی کارگران: کارگران بخش اصلی اجرای یک سازه به شمار می فرایند و وجود آن ها برای اجرای مناسب یک پروژه ضروری است. اما آن چه که اهمیت دارد این است که ساخت و ساز در هوای سرد می تواند زندگی آنها را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. از یک سرماخوردگی ساده گرفته تا لیز خوردن و سقوط از ارتفاع همگی می توانند عامل تهدید برای سلامتی کارکنان باشند.
نکات مهم اجرای بتن ریزی در هوای سرد
- بتن ریزی در ساعت هایی از روز که هوا گرم تر است انجام گردد.
- قالب و میلگردها نباید یخ زده باشد و از ریختن بتن بر روی زمین یخ زده باید خودداری گردد.
- حداقل دمای بتن در هنگام ریختن و عمل آوری 10 درجه سانتی گراد باشد.
- عمل آوری تا رسیدن به 70 درصد مقاومت مشخصه بتن ادامه یابد.
- دمای ساخت ، بالاتر از دمای بتن ریزی توسط پیمانکار اسکلت بتنی باشد. این مقدار طبق دستورالعمل باید محاسبه گردد.
- اسلامپ بتن تا حد امکان، کمتر اختیار گردد .
- حمل و ریختن بتن باید حتی الامکان در اسرع وقت انجام گردد و در طول حمل از افت شدید دما جلوگیری گردد.
- نباید پس از پایان عمل آوری اجازه داد تا بتن سریعا سرد گردد و شوک حرارتی به آن وارد گردد.
- نباید برای آغاز عمل آوری، دمای بتن سریع بالا رود و شوک حرارتی به آن وارد گردد.
- استفاده از سیمان هایی که با سرعت واکنش بیشتر توصیه می گردد .
- مصرف مواد افزودنی زود گیر کننده در اجرای فنداسیون سوله و اسکلت بتنی اختیاری بوده و در شرایطی که بخواهیم طول مدت عمل آوری را کم کرده و احتمال خسارت را بشدت پائین آوریم ، می توانیم از این مواد استفاده نماییم به شرطی که این مواد استاندارد بوده و برای دوام بتن و میلگرد ضرری نداشته باشد.
- مصرف مواد افزودنی حباب زا معمولا در این بتن ها توصیه می گردد. این مواد معمو طول مدت محافظت از بتن را برای جلوگیری از وارد شدن خسارت در اثر یخبندان کاهش می دهند و برای شرایط بهره برداری در محیط سرد و یخبندان مناسب است.
- با انداختن نایلون یا برزنت بر روی سنگدانه ها به ویژه در هنگام شب و بارندگی از خیس شدن آن ها جلوگیری گردد. اگر می توان لحاف پشم شیشه تهیه نمود که رویه آن ضد نفوذ آب باشد، بهتر است .
- در صورتی که بنا به هر دلیلی بخش های فوقانی توده سنگدانه یخ زده باشد ، ضروری است لایه رویی کنار زده گردد.
- با گرم کردن آب و رسیدن به دمای مورد نظر معمولا می توان دمای مطلوب بتن را بدست آورد. مشروط بر اینکه سنگدانه یخ زده مصرف نگردد. البته باید دقت داشت که تا حدی می توان آب را گرم کرد و بیش از آن مقدار توصیه نمی گردد.