کارخانه هلیکوپترسازی بل و داستان راه اندازی خط تولید آن در ایران - انجمن گیگابلاگ

به گزارش انجمن گیگابلاگ، در این مطلب نگاهی به تاریخچه، محصولات و ارتباطات شرکت هلیکوپترسازی بل با کشورمان ایران خواهیم داشت.

انجمن گیگابلاگ - علی محمدی: شرکت هلیکوپترسازی بل هلیکوپتر در سال 1933 توسط شخصی به نام لارنس دال بل بوفالو تاسیس شد.

بل از ابتدا تمرکز خود را روی هواگردهای نظامی و تهاجمی گذاشته بود.

اولین هواپیماهای تولید شده توسط بل XFM-1 Airacuda و P-39 Airacobra نام داشتند.

بل XFM-1 Airacuda

بل P-39 Airacobra

این شرکت بعدها هواپیمای P-59 را به عنوان اولین هواپیما جت آمریکایی ها و P-63 را به عنوان جانشین مدل های P-39 و X-1 معرفی کرد.

شروع ساخت هلیکوپتر های پیروز

شرکت بل در سال 1941 یک مخترع به نام آرتور ام یانگ را استخدام کرد تا تحقیقاتی روی ساخت هلیکوپتر انجام دهند.

هدف بل از این پروژه ایجاد فرصت های اقتصادی جدید برای کمپانی بود تا وابستگی خود به قرارداد های دولتی را کم تر کنند.

اولین هلیکوپتر فول سایز هلیکوپترسازی بل ، با نام بل 30 در سال 1942 به پرواز درآمد.

بل 30

چندی بعد نیز هلیکوپتر بل 47 به عنوان اولین هلیکوپتر عملیاتی غیر نظامی به جهانیان معرفی شد.

این هلیکوپتر هم در نقش های غیر نظامی، و هم ماموریت های نظامی بسیار پیروز ظاهر شد.

شرکت بل آئرواسپیس یکی از سه بخش کمپانی مادر یعنی بل ایرکرفت بود.

این شرکت شامل زیر مجموعه هلیکوپترسازی نیز می شد.

شرکت هلیکوپترسازی بل تا کنون بیش از 35 هزار فروند هلیکوپتر را در سرتاسر جهان به فروش رسانده است.

بعدها شرکت تکسترون با خریداری بل آئرواسپیس، نام واحد هلیکوپتر سازی را به بل هلیکوپتر کمپانی تغییر داد.

چند سال بعد، بل هلیکوپتر کمپانی تبدیل به بزررگ ترین قسمت تکسترون شد.

دلیل اصلی چنین پیروزیتی، حضور گسترده مدل UH-1 در جنگ ویتنام بود.

در سال 1976 تکسترون، نام کمپانی را به بل هلیکوپتر تکسترون تغییر داد.

شرکت بل سپس وارد همکاری با آگوستا شد و به طور مشترک هلیکوپتر بل 206 را توسعه دادند.

همچنین همکاری بل با آگوستا و وستلند سبب متولد شدن هلیکوپتر بل 47 شد.

زمانی که آگوستا و وستلند ادغام شدند، همکاری آنها با بل نیز به اتمام رسید.

به همین دلیل نام مدل AB139 به AW139 تغییر پیدا کرد.

توسعه هواپیما های تیلت روتر

شرکت بل سپس برای اولین بار در جهان هواپیماهای تیلت روتور را توسعه داد.

این هواپیماها می توانند مانند یک هلیکوپتر از روی زمین بلند شوند یا فرود بیایند.

ولی در هنگام حرکت در آسمان مانند هواپیما هستند.

هواپیماهای تیلت روتور، دو برابر هلیکوپترها سرعت دارند و می توانند 3 برابر بار بیشتری را نیز حمل کنند.

همچنین شعاع حرکتی آنها نیز 5 برابر بیشتر از هلیکوپترهای عادی است.

شرکت هلیکوپترسازی بل تا کنون بیش از 35 هزار فروند هلیکوپتر را در سرتاسر جهان به فروش رسانده است.

از این نظر باید شرکت بل را در کنار شرکت سیکورسکی از پیروز ترین هلیکوپترسازان جهان دانست.

دفتر مرکزی بل در فورت ورث تگزاس قرار گرفته است.

بل در ایران

رابطه شرکت بل با ایران قدمتی طولانی دارد.

در دهه 1970 شاه سابق ایران محمدرضا پهلوی، شروع به تست انواع مختلفی از هواگردهای غربی کرد که محصولات بل نیز شامل آنها بود.

خیلی زود ایران بزرگ ترین ناوگان هلیکوپتر در خاورمیانه را تشکیل داد.

در بین این ناوگان، هلیکوپترهای بل هیویی 205، بل 214 و بیش از 200 فروند بالگرد رزمی AH-1K Sea Cobra دیده می شد.

اما شاه ایران تنها به خرید هلیکوپترهای بل راضی نمی شد، بلکه می خواست این هلیکوپترها داخل خاک ایران تولید شوند.

داستان تولید هلیکوپترهای بل در ایران

در حالیکه ایران به صورت گسترده ای اقدام به واردات هلیکوپتر می کرد، دولتمردان وقت کشور اقدام به امضای قراردادی با بل کردند که بر اساس آن، ایران نیمی از هزینه توسعه و تحقیقات بالگرد بل 214 نسخه A را پرداخت می کرد.

همچنین قرار شد نسخه قوی تر از این بالگرد با نام بل 214 ST به طور ویژه برای نیازهای ایران ساخته شود.

بل 214ST

بر اساس این قرارداد، بل باید کارخانه ای بزرگ در ایران احداث می کرد، تا هلیکوپترها در آنجا تولید شوند.

برخی خبرهای غیر رسمی حتی از پرواز اولین نمونه تولیدی در سال 1977 در ایران می گویند.

در بخشی از قرارداد ایران با بل، این کمپانی موظف بود تا با انتقال فناوری به ایران، به این کشور در توسعه هلیکوپتر بومی نیز کمک کند.

کارخانه هلیکوپترسازی ایران حتی قرار بود بخشی از قطعات مورد نیاز بل را نیز برای این شرکت تولید کند.

به گفته یکی از مدیران وقت بل، این شرکت کارخانه ای در نزدیکی اصفهان ایجاد می کرد که قرار بود برای 2 تا 3 هزار ایرانی اشتغال مستقیم و برای 5 هزار نفر اشتغال غیر مستقیم ایجاد کند.

آمریکایی ها می گویند پرسنل این کارخانه را به گونه ای آموزش می دادند که از پس هر کاری برآیند.

قطع همکاری هلیکوپترسازی بل با ایران

با این وجود با سرنگونی شاه در سال 1979 بل توسعه هلیکوپتر 214 ST را بدون حضور ایران به تنهایی ادامه داد.

در سال های بعدی به دلیل نبود رابطه خوب ایران با غرب، ایران اقدام به مهندسی معکوس هلیکوپترهای بل کرد.

در 30 سال اخیر ایران به طور گسترده ای توانسته هلیکوپتر تولید کند.

در سال 2002 ایران از هلیکوپتری با نام شاهد 278 رونمایی کرد که آن را باید کپی برداری از یکی از هلیکوپترهای بل دانست.

پس از رونمایی از این بالگرد، بل از ایران به دلیل کپی برداری بدون اجازه از طرح این شرکت، به دادگاه شکایت کرد.

پس از رای این دادگاه، آمریکا به طور گسترده جلوی افرادی را که سعی در ارسال قطعات هلیکوپتر به ایران داشتند را گرفت.

در ادامه نگاهی به برخی از مهم ترین محصولات بل خواهیم داشت که در ایران نیز خدمت می کنند.

بل 206

بل 206 یک بالگرد سبک دو موتوره است که از سال 1962 تا 2017 توسط شرکت بل تولید می شد.

206 را باید یکی از پیروز ترین بالگردهای جهان دانست و بل بیش از 7 هزار دستگاه از این بالگرد را تولید کرده است.

بل 206 توانایی حمل 4 سرنشین را دارد.

این هلیکوپتر دارای 12.11 متر طول و 2.83 متر ارتفاع است و ملخ آن 10.16 متر قطر دارد.

وزن این بالگرد 1057 کیلوگرم است و می تواند به حداکثر سرعت 222 کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند.

بل 206 به طور گسترده ای توسط نیروی هوایی ایران و هوانیروز ارتش مورد استفاده قرار گرفته است.

ایران بر اساس این بالگرد یک هلیکوپتر با نام شاهد را نیز تولید کرد.

در 30 سال اخیر ایران به طور گسترده ای توانسته است هلیکوپتر تولید کند.

هلیکوپتر AH-1 سوپر کبرا

سوپر کبرا ، یک هلیکوپتر جنگی دو موتوره است.

سوپر کبرا نسخه ای ارتقا یافته از هلیکوپتر تک موتور کبرا حساب می شود.

این هلیکوپتر از سال 1969 توسط بل تولید می شود. ایران 202 فروند سوپرکبرا را در سال 1971 از آمریکا خریداری کرد.

ارزش این سوپرکبراها در زمان جنگ ایران و عراق به خوبی نمایان شد و خلبانان ماهر ایرانی توانستند به خوبی از این سلاح کارآمد علیه نیروهای مهاجم عراقی استفاده کنند.

در این دوره، ایرانی ها با تاکتیک های جنگی ابداعی توانستند به خوبی برتری ایران در بخش هلیکوپتر را نشان دهند.

با توجه به تحریم های تسلیحاتی زمان جنگ، ایران تغییراتی را در هلیکوپترهای سوپر کبرا اعمال کرد تا آنها توانایی حمل موشک ضد تانک ماوریک را هم داشته باشند.

از اوایل سال 1980 سوپر کبراهای ایرانی توانستند در نبردهای هوا به هوا تعداد زیادی از میل 24 های عراقی را سرنگون کنند.

برخی منابع غربی می گویند نسبت پیروزی هلیکوپترهای ایران به عراق 10 به یک بود.

با اینکه میل 24 روسی که شوروی ها در اختیار عراق گذاشته بودند بزرگ تر و سریع تر از کبراهای ایرانی بود ولی کبرا قابلیت مانور بالاتری داشت.

همین موضوع برای کبرهای ایرانی یک مزیت بزرگ بود.

در طول این جنگ، حتی گزارش هایی از نبرد کبراها با جنگنده های عراقی نیز وجود دارد و کبراها پیروز به سرنگون کردن حداقل 3 میگ 21 عراقی شده اند.

گزارش ها حاکی از این است که امروزه ایران همچنان نیمی از ناوگان سوپرکبراهای خود را به صورت عملیاتی در اختیار دارد.

سوپر کبرا با طول 13.94 متر و قطر ملخ 13.39 متر دارای وزن 2 هزار و 998 کیلوگرم است.

حداکثر سرعت این هلیکوپتر 282 کیلومتر بر ساعت است و برد آن نیز به 576 کیلومتر می رسد.

بل 214

بل 214 یک هلیکوپتر سایز متوسط است که از سال 1972 تا 1981 تولید می شد.

ایران اولین کاربر 214 در جهان بود.

ایران در زمان پهلوی دوم بیش از 280 فروند از این هلیکوپتر را به آمریکا سفارش داد.

214 جزو هلیکوپترهایی بود که ایران قصد تولید آن در کشور را داشت.

بل 214 یک هلیکوپتر تک موتوره است و از موتوری به قدرت 2930 اسب بخار استفاده می کند.

این هلیکوپتر توانایی حمل 14 سرباز را دارد و می تواند به سرعت 260 کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند.

منبع: heliny ، nytimes ، ainonline