آیا ژنتیک در مقاومت دندان ها به پوسیدگی مؤثر است؟ - انجمن گیگابلاگ

به گزارش انجمن گیگابلاگ، پوسیدگی دندانی از شایع ترین بیماری های مزمن در جهان است. دانشمندان معتقدند سلامت دندان ها و مقاومت آنها نسبت به پوسیدگی به ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیک و بهداشت دهان فرد بستگی دارد. همه ما افرادی را می شناسیم که مسواک نمی زنند اما دندان های سالمی دارند.

با ما همراه باشید و درباره وبلاگ هیچکس بیشتر بدانید.

درعین حال افرادی هم هستند که به طور منظم مسواک می زنند و نخ دندان می کشند اما دندان هایشان خراب می شود. دانشمندان معتقدند فاکتورهای ژنتیک نقش مؤثری در احتمال ایجاد پوسیدگی دندان ها دارند.

گرچه مطالعات ژنتیک در دندانپزشکی کم است و این دانش در ابتدای راه خود واقع شده است، دانشمندان چند حوزه را در ایجاد پوسیدگی دندانی معین کرده اند که تحت تاثیر ژن ها قرار دارند.

تمایل به شیرینی جات: شاید این طور به نظر برسد همه افراد اعم از کودک و بزرگسال شیرینی دوست دارند اما دانشمندان ژنی را کشف کرده اند که باعث ایجاد تفاوت در افراد از نظر میل به شیرینی می شود.

درصورتی که سایر عوامل در دو فرد یکسان باشد کسی که ژن ذکرشده در او قوی تر باشد میزان میل به شیرینی در او بالاتر بوده و در نتیجه احتمال ایجاد پوسیدگی دندانی در او بالاتر است.

مینای دندان: در بین بافت های بدن بیشترین میزان موادمعدنی را دارد. تشکیل مینای دندان و شکل و اندازه آن مستقیم با ژن های مخصوصی کنترل می شود. پوسیدگی دندانی با از بین رفتن موادمعدنی مینا شروع می شود. باکتری های موجود در دهان، قند را به اسید تبدیل می کنند و این اسید باعث از بین رفتن مواد معدنی مینا و شروع پوسیدگی دندانی می شود. مطالعات ژنتیک نشان داده بیان برخی ژن ها می تواند باعث شکل گیری مینایی شود که نسبت به فرآیندهای اسیدی پوسیدگی زا، آسیب پذیرتر است.

میزان بزاق: برخی افراد به طور ژنتیک حجم بزاق بیشتر و رقیق تری دارند. بزاق می تواند غلظت قند مصرف شده و همچنین اسیدی را که باکتری ها تولید می کنند کاهش داده و درنتیجه احتمال ایجاد پوسیدگی دندانی را پایین بیاورد. همچنین بزاق وسیله ای است که موادمعدنی مثل کلسیم و فسفات و فلوراید را -که به محکم ترشدن مینای دندان کمک می کنند - به سطح دندان می رساند. به همین دلیل در افرادی که حجم بزاق بیشتری دارند احتمال ایجاد پوسیدگی کمتر است.

ترکیب باکتری های موجود در دهان: به طور طبیعی در دهان باکتری های متنوعی روی دندان ها، زبان و زیرلثه ها وجود دارد که برخی از آنها پوسیدگی زا و برخی دیگر غیرپوسیدگی زا هستند. سیستم ایمنی بدن برخی افراد به طور ژنتیک پاسخ بیشتری به باکتری های پوسیدگی ها نشان می دهد و باعث کاهش میزان آنها در ترکیب میکروبی دهان و در نتیجه کاهش احتمال ایجاد پوسیدگی می شود.

عوامل ژنتیک قابل تغییر نیستند اما این واقعیت نباید باعث شود که ما سلامت دهان خود را به دست تقدیر بسپاریم. همان طور که ابتدا گفته شد علاوه بر ژنتیک، عوامل محیطی و بهداشت دهان در احتمال ایجاد پوسیدگی نقش دارند.

رژیم غذایی سالم، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم، سیگارنکشیدن و استفاده از امکانات بهداشتی مثل دهان شویه ها از جمله عوامل محیطی مهم در کنترل سلامت دندان ها هستند و با توجه به آنها می توانیم احتمال ایجاد پوسیدگی را به میزان بسیار زیادی کاهش دهیم.

یکی از مهم ترین فاکتورهای محیطی، کنترل میزان قند در رژیم غذایی است. مواد قندی خصوصا نوشابه های قندی از مهم ترین عوامل ایجاد پوسیدگی دندانی هستند. در مقابل تنها فاکتور محیطی مؤثر برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها، ماده معدنی فلوراید است. استفاده از فلوراید در آب آشامیدنی، خمیردندان ها و فلورایدتراپی در مطب دندانپزشکی راه های استفاده از این ماده معدنی برای افزایش مقاومت دندان ها نسبت به پوسیدگی است.

دکتر نیکو اثنی عشری - دندانپزشک / روزنامه انجمن گیگابلاگ