مصاحبه با کودکِ درون بهروز بقایی - انجمن گیگابلاگ

به گزارش انجمن گیگابلاگ، وب سایت همشهری شش و هفت - محمد باریکانی: بهروز بقایی از آن شخصیت های ناب روزگار است که با گذشت نزدیک به 62 سال از زندگی اش هنوز کودک درون خود را زنده نگه داشته است. کودکی که گاه او را می گریاند و گاه آنقدر شرارت می کند که صدای اطرافیانش را در می آورد. بهروز بقایی را همین یک هفته پیش در بازار بزرگ تهران ملاقات کردم. او به یک تور تهران گردی آمده بود.

درخواست گفت وگو همراه با موزه گردی را در سربالایی راسته طلافروش های بازار تهران با بهروز بقایی مطرح کردیم و او این درخواست را در حالی که مشغول سلفی دریافت با انبوه مردم در بازار تهران بود پذیرفت.

نخستین پیشنهاد برای موزه گردی با بازیگر مطرح تئاتر و تلویزیون ایران موزه زمان بود؛ موزه ای که در آن عقربه ها و ثانیه ها معنا می یابند و چرخ دنده ها، جریان زندگی و گذشت زمان را به رخ می کشند. بقایی اما این پیشنهاد را نپذیرفت و موزه عروسک های ملل را پیشنهاد داد. موزه عروسک های ملل درست شبیه بازی های خود او مملو از شخصیت های مختلف ایرانی و خارجی است. موزه عروسک های ملل یکی از 18 موزه برتر کشور به انتخاب ایکوم است که جایزه رجحان خود را در روز دنیای موزه ها از دست هانس مارتین هینز رئیس ایکوم دنیای در موزه ملی ایران گرفت. موزه عروسک های ملل یکی از جالب ترین موزه های شهر تهران است که در یک ساختمان دو طبقه در خیابان پاسداران تهران برپا شده است.

بهروز بقایی همین آدمی که کودک درونش را تا همین حالا زنده نگه داشته است، مهمان امروز صفحات شش و هفت روزنامه همشهری، در موزه عروسک های ملل است تا از این موزه، از کارهایی که در دست انجام دارد و از آنچه در شهر می بیند و گاه آزرده می شود سخن بگوید. این گفت وگو در بخش هایی به طنز تلخ کشیده می شود و در بخش هایی کودک درون این بازیگر تئاتر را بیدار می کند تا اندکی با احساسات درونی و آنچه در ذهن او می گذرد در آستانه ورود به 63 سالگی آشنا شویم.

چرا این موزه را برای گفت و گو پیشنهاد دادید؟ ما موزه زمان را پیشنهاد دادیم، اما شما گفتید موزه عروسک های ملل؟

راستش این موزه را همین یک هفته پیش پیدا کردم و برای نخستین بار از آن بازدید کردم. واقعا دلم می خواست دوباره هر طور شده به موزه عروسک های ملل بازگردم و یکبار دیگر این موزه را ببینم. اصلا دلم قار و قور می کرد برای دیدن دوباره این موزه. عروسک های قشنگی که در این موزه نگهداری می شوند و این موزه جایی است که ما آدم بزرگ ها سال ها از آن دور مانده ایم. این عروسک ها هر کدام نشانه ای از همه اقوام بشریت هستند. موزه عروسک های ملل از نظر من درست مثل یک دهکده کوچک است که همه ساکنان آن از سراسر دنیا خانه های زیبای خودشان را دارند. حتی با حداقل موجودی هم می توانند در این دهکده صاحب خانه باشند و این طور نیست که در میان این عروسک ها یکی فراتر از دیگری باشد. ممکن است لباس های شان با هم تفاوت داشته باشد، ولی هر کدام شان در هر گوشه از این قصه نقش مشخصی دارند.

واقعا فکر می کنید همه اقوام و ملت ها در این جای کوچک در موزه عروسک های ملل در خیابان پاسداران تهران دور هم جمع شده اند؟

بله! واقعا این طور است. نشانه هایی از تمام اقوام و ملت هایی که عروسک های شان اینجا نگهداری می شود، وجود دارد، مثلا عروسک های کار در بسکمک از کشورهای دنیا وجود دارند. در همین ایران خودمان هم در روستای اردبیلک؛ دهکده ای نزدیک قزوین، عروسک هایی با شناسنامه ساخته می شوند. عروسک هایی که همه آنها شناسنامه دارند. باورتان می شود؟ عروسک هایی ساخته می شوند که هر کدام شان یک داستان پشت سرشان دارند. مثلا عروسک یک خانم که یک عصا در دست دارد و یک ماماست یا عروسک دخترکی 12 ساله که کودک سه ماهه ای را بر پشت خود بسته است. این عروسک هم یک داستان دارد و داستان آن، کار کودک است. متاسفانه در ایران عروسک ها و داستان اجتماعی آنها از حضور در حرکت های اجتماعی بازمانده اند که امیدوارم سهم شان در زندگی اجتماعی ما ایرانی ها بیشتر شود.

معمولا پسر بچه ها و مردان میانه ای با عروسک ها ندارند ولی شما پیشنهاد موزه گردی در موزه عروسک های ملل را به ما دادید؟ این علاقه چطور در شما ایجاد شده است؟

علاقه من به نمایش است. علاقه ام به عروسک ها نیز از همین جا شروع می شود. اصلا نقطه مشترک ما نمایشی ها با عروسک ها همین علاقه به نمایش است. عروسک های غیرنمایشی هم حرف هایی برای گفتن و شنیدن دارند که خیلی می تواند برای انسان مفید باشد. عروسک های ملل هم می توانند حرف هایی مفید برای هنرمندان داشته باشند. فرهنگ ریشه مشترک جوامع بشری است و وجود شخصیت های انسانی در موزه عروسک های ملل است که مرا برای حضور دوباره در این موزه ترغیب کرده است.

موزه عروسک ها کدام بخش از نیازهای اجتماعی ایرانی ها را پاسخ می دهد؟

اگر آدم ها بخواهند در مورد جوامع و فرهنگ های دیگر کنکاش کنند می توانند به عروسک های آن ملت ها نگاه کنند. تماشای پوشش عروسک ها، اندازه و بزرگی شکل و شمایل آنها می تواند شما را با نوع معیشت یک جامعه آشنا کند. عروسک ها ریشه مشترک تمام آدم ها هستند. عروسک های کار برای ما نمایشی ها از اهمیت زیادی برخوردارند. ما تئاتری ها می توانیم از روی عروسک های مختلف کار به نوع کار آدم ها و اندیشه ای که دارند پی ببریم. کار، ابزار آدم ها برای نزدیکی به یکدیگر است و حتی می توان آدم ها را از روی کار آنها شناخت. نیازهای آدم ها نیز با یکدیگر متفاوت است. بنابراین اگر بخواهیم به شخصیت آدم ها در نقاط مختلف دنیا نزدیک شویم و فرهنگ جوامع را بشناسیم می توانیم از نمونه های کوچک تر که عروسک ها هستند شروع کنیم.

موزه ها تا چه اندازه در جامعه ایران می توانند مهم باشند؟

موزه ها زمان شمار زندگی بشر هستند. نشانه هایی هستند از ارتباطات ما با دنیایی که در آن زندگی می کنیم.

می خواهم شرح این داستان را با کودک درون شما شروع کنم.

تورا به خدا این بچه را بگذارید که بخوابد!

از معدود آدم هایی هستید که هنوز کودک درون شان را زنده نگه داشته اند. این کودک چند سال دارد؟ آزار و اذیت هایش چیست؟

دست روی دلم نگذارید. کودک درون من شری است برای خودش. راستش را بخواهید موجود عجیبی است. هم شر است، هم خیلی وقت ها حساس، زودرنج، مغرور هم هست. الان حدود 62 سال دارم و هنوز پای این بچه کوچک درون خود نشسته ام. بچه ای که برخلاف سن و سالم گاه بسیار شر و شیطون است.

واقعا شر است؟

نه! موجود ساده ای است. یک جاهایی به بلاهت می زند. یک جاهایی نشان می دهد که احمق است. آدم است دیگر.

خوبی های این کودک شر و شیطون برای تان چه بود؟

هزینه اش کمی بالا است. خوبی هایش این بود که هر کجا خواستم بروم تا هر کجا که پای لنگ اش کشید همراهی ام کرد. البته راه های بیشتری می خواستم بروم که هنوز این کودک درون اعلام آمادگی نکرده است و اگر آماده شود جهت بیشتری را خواهم رفت. خیلی زمان ها برایم خوب بود، اما یک جاهایی دلم برایش می گیرد. گاهی دلم برایش می سوزد. بعضی اوقات هم نهیب می زند که برو بابا دلت برای خودت بسوزد.

کودک درون آسیبی هم به شما زده؟

آسیب که نه، ولی خب بعضی تولدها را بر هم زده است. مثلا تولد یک بچه رفته است و تا کودک بخواهد شمع های روی کیک را فوت کند، زده پس کله بچه و آن بچه با سر رفت توی کیک. تا یک هفته به پدر کودک می گفتم که کار این بچه نبوده است، اما پدر کودک می گفت که کار چه کسی ممکن است باشد غیر از تو؟

این داستان واقعی است؟

بله! البته با کمی غلوهای دراماتیک.

آقای بقایی دلیل این که هنوز مردم شما را با همان سرزندگی می بینند چیست؟

مردم همیشه به من لطف داشته اند و از این بابت خیلی خوشحالم، اما فکر می کنم فقط یک آینه هستم و این آن چیزی است که در درونم هست. شاید به همین خاطر است که مردم علاقه دارند با من عکس یادگاری بگیرند.

کمی از این روزهای تان بگویید. وقت تان را چطور می گذرانید؟ مدتی است که شما را آن طور پرکار نمی بینیم.

هیچ وقت بیکار نیستم. یا موضوعی برای فکر کردن دارم یا چیزی برای نوشتن یا در حال نقاشی کردن هستم، یا متنی که بخوانم و بنویسم یا آن که تعداد شعرهایم را بیشتر کنم.

نقاشی هم می کنید؟

اگر جسارت به ساحت آقایان و خانم های نقاش نباشد.

چند سال است که هنرمندان سینما و تئاتر به هنرهای جانبی هم روی آورده اند؟ مثلا عکاسی می کنند و در گالری ها به نمایش می گذارند یا نقاشی می کنند و در حراجی ها می فروشند.

اعتقاد دارم که ما بازیگران ایرانی، تنها بازیگر نیستیم و نباید تنها یک هنر داشته باشیم. همه ما ضمنی یا به واسطه تمرین و ممارست و در جریان برخوردهای مان اندکی از هر هنر را در درون خود اندوخته ایم. مثلا وقتی لباس می پوشیم طراح لباس می آید با ما صحبت می کند که لباس مان باید چگونه باشد و از او می آموزیم. طراح و کارگردان هم همین طور. بنابراین زندگی ما تشکیل شده است از نفحات گونه های متفاوت هنر و این اشکالی هم ندارد. خیلی هم خوب است. هنرمند تئاتر باید عکاسی و نقاشی را هم بداند. رضا کیانیان باید برود در چوب های ساحل بشود و شخصیت ها وآدم هایش را پیدا کند. باید فلان کارگردان هم در بین این عروسک ها بشود و شخصیت مورد نظرش را پیدا کند.

نقاشی را از چه زمانی شروع کردید و به کجا رساندید؟

نقاشی را جدی دارم دنبال می کنم. می دانید که ما در دانشکده اصول طراحی را فرا می گیریم. آناتومی نخستین چیزی است که در کلاس های بازیگری باید یاد بگیریم. بازیگر تمرین تعادل دارد و تکرار این اتفاق هاست که می تواند به تمرکز بازیگر کمک کند.

برگردیم به نقاشی ها لطفا.

می خواستم برگردم به بازیگری، ولی باشد، در مورد نقاشی ها می گویم. در دانشکده یک آشنایی کلی با نقاشی داشتم. از آقای خسرو خورشیدی درس گرفتم و بزرگان دیگری که افتخار شاگردی آنها را داشته ام. از یکی شان تلخی ها و از دیگری شیرینی هایش را آموختم.

دستی هم در موسیقی دارید؟

بله! تنها هنری که در موسیقی دارم این است که پسرم نوازنده تار است.

پس حتما مخاطب خوبی هستید؟

بله! باید مخاطب خوبی باشم. اگر خوب نشنوم پس چطور باید جواب سوالات شما را بدهم؟

آقای بقایی از نقاشی های تان بگویید.

آآآآی باز داری می گی؟ کلکی هستی. نقاشی های من در دو سال اخیر بیشتر بودند. صحبت هایی نیز با خانم حاجیان و همسرشان آقای محمد هراتی که از کانادا آمده اند و طراح صحنه بودند در مورد فروش چند تابلو داشتم. ایشان آمده اند و یک سری تابلو نقاشی دارند و با هم صحبت کرده ایم و قرار است ما هم حمایتی کنیم تا ایشان بتواند چند تابلو بیشتر بفروشد. برای نقاشی چند جلسه هم پیش ایشان رفتم. نتیجه اش آن شده که الان همه وسایل خانه از دست من ذله شده اند. یک سینی نقره ای دارم که با من دعوایش شده و می گوید از این خانه می روم. می گویم کجا می روی؟ می گوید پدرم را درآورده ای. افقی و عمودی و این سو و آن سو، بس است دیگر. خسته شدم. برو و شیر آب آشپزخانه را نقاشی کن.

پس دو سال هست که نقاشی می کنید؟

بله!

کارهای تان را برای نمایش و فروش در گالری نگذاشته اید؟

خیر! این خصوصیات را ندارم. راستی حدود شش سال هم هست که شعر می گویم، ولی هیچ کدام شان را هیچ کجا چاپ نکرده ام.

جایی برای انتشار شعرهای تان مراجعه کرده اید؟

یکی، دو تا از دوستان دعوت کردند برای یک انتشارات و خلف وعده کردم نسبت به ایشان. ایشان به سفر رفته اند و نشد که بشود،ولی شعرهایی دارم که بد نیستند.

در این مدت چه شد که کمتر از شما خبری شنیدیم؟ بی حوصله بودید یا بیشتر دوست داشتید به کودک درون تان برسید؟

آب نمی شوم. خوشبختم و خوشحالم که هستم. شاید بعدها برایتان بگویم.

سفر هم می روید؟

بله! زیاد.

کدام نقطه کشور هست که به آن سفر نکرده اید؟

خیلی جاها. ایران سوراخ سنبه های زیادی دارد. در همین گیلان که دم دست خودم است هنوز خیلی از نقاط و جاهایش را یک دل سیر ندیده ام.

از کدام سفرهای تان تاثیر گرفته اید؟

راستش را بخواهید از دانه دانه شن های خاک این مملکت تاثیر گرفته ام. از جهتی که قشقایی ها در ییلاق و قشلاق طی می کنند تاثیر گرفته ام. از روستاهایی که در سفرهایم دیده ام. البته من از همه چیز تاثیر می گیرم. از پدر و مادر، برادرها و خواهرها، حتی از شما و از این موزه عروسک ها تاثیر می گیرم. همین تاثیرگیری و تاثیرگذاری است که زندگی آدم ها را می سازد. اصلا می دانی، در رویاهای من هیچ عروسکی تنها نمی ماند.

بیشتر به سفرهای شمال کشور علاقه دارید؟

خیر! در آخرین سفر زمستانی ام، خطه ساحلی خلیج فارس را از بندر چابهار تا بندر بوشهر و بندرعباس سفر کرده ام. بعد هم به خرم آباد لرستان که بسیار منطقه زیبایی است سفر کردم و از آنجا به کرمانشاه و قصر شیرین رسیدم و بعد هم به تهران بازگشتم. جالب است بدانید این سفر حدود یک ماه و نیم طول کشید.

یکماه و نیم؟

بله! خیلی هم جالب بود و واقعا وقتی خودتان سفر می کنید، هم سفر برای تان ارزان تر تمام می شود و هم بسیار خوش می گذرد.

سفرهای خارجی چطور؟

زیاد به سفرهای خارجی فکر نمی کنم. این قدر موضوع اینجا در ایران دارم و باید تکلیف سفرهای داخلی را روشن کنم که به فکر کردن به سفرهای خارجی نمی رسم.

چه چیزهایی در تهران حال تان را خوب می کند و تحمل چه چیزهایی برای تان سخت است؟

دست روی دلم نگذار.

خیلی چیزها این سال ها در شهرهای بزرگ تغییر کرده است؟

اشکالی ندارد. باید پذیرش گذر زمان و ایجاد تحول در خودمان را داشته باشیم. اگر قدرت پذیرش تحولات و دگرگونی ها را نداشته باشیم زندگی مان هموار نمی شود. خیلی چیزها در همین تهران است که ممکن است آدم را اذیت کند. البته یکی از چیزهایی که خوشبختانه به دلیل وجود مترو در تهران کمتر شده این است که دیگر هیچکس برای سوار شدن به تاکسی آرنجش را نمی گذارد روی سینه تان و هل نمی دهد تا زودتر سوار شود.درست است که حالا دیگر از آن آدمی که دستش را می گذاشت روی سینه تان و هل تان می داد تا زودتر سوار تاکسی شود خبری نیست، اما راننده تاکسی جلوی پایت ترمز می زند و می گوید دربست 30 تومان. این همان رفتار است اما شکلش تغییر کرده است.

فکر می کنید زندگی مان با مادی گرایی عجین شده است؟

مسابقه پول اندکی است که به جان همه افتاده. پول شده معیار و ارزش همه چیز ما. پول که داشته باشی همه آدم ها حرفت را گوش می کنند. حتی اگر شخصیت خوبی هم نداشته باشی. اما اگر پول نداشته باشی، حتی اگر شخصیت خوبی هم داشته باشی خیلی باید اصرار کنی که یک نفر حرفت را در این شهر گوش کند.

چرا این طور شده؟

به نظرم به دلیل تغییر زمان است. تغییری که در تمام دنیا اتفاق افتاده است. آن قدر حجم اطلاعات در زندگی شخصی بالا رفته است که حتی یک بچه شش ساله هم با یک تبلت، مملو از اطلاعات است. اطلاعاتی که به خوردش می دهند و برایش در بعضی جاها تخریب کننده هم هست. اینها در ذهن کودک کاشته می شوند و بعد از مدتی همه ما تبدیل به آدم هایی می شویم که فرهنگ مان فرهنگ دربه دری است و دیگر حتی یکدیگر را هم نمی شناسیم.

جایگاه اخلاق کجاست؟

جان؟ چی؟!

واکنش جالبی بود. پس تصور می کنید ما نسبت به سال های دور غرق در پول شده ایم؟

خیر! من چنین حرفی نمی زنم. این موضوع تنها محدود به تهران نیست. شرایط دنیا این گونه شده است. خیلی باید خودمان را بکشیم تا حرمت های مان را نگه داریم. یک دست شدن فرهنگ ها در دنیا به مدد اینترنت صورت گرفته و در این شرایط باید زور بزنیم و بگوییم که حرمت ها را کجا می برید؟ بگوییم که این پدر پیر من است، او را کجا می برید؟ این برادر من است کجا می بریدش؟ این قهرمان والیبال من است او را به کجا می برید؟ تو حتی اندازه قد او هم نمی شوی. به اعتقاد من یکپارچه سازی دنیا این شرایط را ساخته است.

وظیفه هنرمند در مواجهه با یکسان سازی فرهنگی چیست؟

ما هنرمندان سربازانی هستیم که باید مقابل این نظم دنیای که همه چیز را یکدست می خواهد بایستیم.

نظم دنیای؟

بله! دارند اکثر جوامع را یکدست و شبیه هم می کنند. همان دنیای سازی است.

این یکدست شدن چه خطری برای فرهنگ ها، سنت ها و آیین های محلی در ایران دارد؟

خوشبختانه ایران از فرهنگ های مختلف تشکیل شده است که همه اینها در کنار یکدیگر زندگی می کنند. این خطر چندان ایران را تهدید نخواهد کرد. اصلا همین تفاوت های فرهنگی است که کشوری به نام ایران ساخته است. شما ببینید اگر یک درصد آثار ملی ایران را یکی از کشورهای منطقه داشت کلاهش را به هوا می انداخت. اصفهان را نگاه کنید. خرم آباد را نگاه کنید. لرستان را ببینید. بروید ازنا و الیگودرز. بروید به بوشهر ببینید که این فرهنگ ها همه گرمای خودشان را دارند. همه ابنای بشریت خوب هستند، ولی هیچکس گرما و حلاوت ایرانی ها را ندارد. دلیلش نیز همان تنوع فرهنگی است.

منتقد یکپارچه سازی فرهنگی و آن چیزی هستید که در جریان دنیای فرهنگ در حال وقوع است؟

این جریان وحشتناک است. خدا نکند که همه شبیه هم شویم؛ چون آن وقت فرق من و شما را حتی مادرمان هم نمی فهمد. آن وقت تفاوت ها از بین می رود. هنرمندان، کنندگان فرهنگی ملت ها هستند و سربازان صیانت از فرهنگ انسانی در دنیا. پس باید از ارزش های انسانی حمایت کنند.

جریان فرهنگی که در ایران حاکم است جوابگوی نیاز نسل جوان هست؟

چرا نیست؟ باید با هم مدارا کنیم. یک مقدار هم شما جوان ها باید با ما مدارا کنید. بگذارید ما اینترنت نداشته باشیم، ولی شما از آن استفاده کنید و از دانش روز بهره مند شوید. البته پدر خودتان را با اینترنت درنیاورید. اینترنت ابزار کمک رسانی به فکر است، اما اگر استفاده از آن باعث شود شبیه دیگران شوید که خودتان راهم نشناسید دیگر استفاده از آن درست نیست.

وقتی به شرایط اقتصادی تان در 10 یا 20سال قبل نگاه می کنید و آن را با وضعیت اقتصادی الان تان مقایسه می کنید از شرایط تان به عنوان یک هنرمند رضایت دارید؟

بیییییییییییییب! سانسور کردم.

یعنی نمی خواهید در موردش حرف بزنید؟

خیر!

این قدر فاجعه است که نخواهیم در موردش صحبت کنید؟

نه! فاجعه نیست ولی می توان یک جمله در موردش آن هم به نقل از حافظ گفت: عشق است و داو اول بر نقد جان توان زد.

آقای بقایی زندگی شما این روزها چه رنگی است؟ می بخشید نمی خواستم ناراحت تان کنم.

نه، نه! ایرادی ندارد. هر روز رنگ خودش را دارد. بعضی روزها رنگ زندگی چندان شارپ نیست. بعضی روزها بشاش هستی و انرژی داری، ولی الان اندکی برایم سخت است. زندگی رنگ خودش را دارد. گاهی تلخ است، گاه شیرین و گاهی هم تاریک.

الان زندگی چه رنگ است؟

معمولی.

پس چرا دچار یک حالتی شدید وقتی این سوال را پرسیدم.

اندکی به لحاظ عاطفی از جاهایی دردم آمده است، ولی اشکال ندارد.

تازه این اتفاق افتاده است یا مربوط به گذشته است؟

این حالت همیشه با من هست. گاهی فقط آرام می شود. گاهی خشن می شود. گاهی من خودم سخت می گیرم.

می توانید کمی در موردش صحبت کنید؟

نه !

چرا؟

چون اگر بخواهم در موردش صحبت کنم،ممکن است گاهی تلخ تر از آنی شود که حقیقت قضیه است.بنابراین چون ممکن است اندکی غلو شود، می ترسم که دروغ بگویم و نسبت به کسی که آن سوی این ماجراست مرتکب جفا شوم.

واقعا می ترسید غلو شود؟

بله! واقعا می ترسم؛ چون ممکن است به تلخی زیاد بزند. خب! البته تلخی ها همیشه هستند.

چطور این تلخی را کمرنگ می کنید؟

بالاخره باید برای کنترل احساسات تلاش کرد. وقتی به این حالت می رسم اصلا کار نمی کنم. تلاش می کنم بدیهه سازی کنم و این بدیهه را به سمت تلخی نبرم. البته که اگر تلخی های زندگی نباشد که شیرینی اش معلوم نمی شود، اما گاهی تلخی ها روح آدم را می سوزاند.

چه چیزهایی می بینید که آزار دهنده است برای شما و با خودتان می گویید کاش آن طور نبود؟

به بعضی دست فروش های داخل مترو می خواهم بگویم که عموها لطفا کمی آرام تر فریاد بزنید و اجازه بدهید ما هم کتاب مان را بخوانیم. بعضی خانم ها هم هستند که التماس می کنند و با صدایی زجرآور می گویند ای برادر یک کمکی... و انسان می خواهد کله خودش را بکوبد به جایی که چرا یک زن این قدر تلاش می کند تا احساس ناخوشایندی در آدم برانگیزد؟ البته در بعضی موضوعات جامعه متعادل شده ایم و تفاوت ها کمتر شده است. قدیم ترها همه امکانات برای بالا شهری ها بود، اما الان در جهت بی. آر. تی از میدان راه آهن سوار می شوید و میدان تجریش پیاده می شوید. اینها اتفاق های خوبی است که در شهر افتاده است.

در گفت وگویی راجع به مرگ صحبت کرده بودید و لحظه مرگ را تصویر کردید. الان هم رنگ مرگ همانی است که دیدید؟

الان مقداری رنگ آن مات و کهنه شده است. چندان شفاف نیست.

خواهش می کنم فقط مرگ را زیبایی شناسی نکنید که در جامعه کنونی به اندازه کافی بدآموزی دارد.

نه نه! هرگز این کار را نمی کنم، اما موضوع اصلی پذیرش این ماجراست. انسان تا جایی که جان دارد باید برای زندگی تلاش کند و در برابر جسم و جان خود وظیفه دارد، ولی من آن لحظه یک بوی عطر دل انگیزی استشمام کردم که شبیه هیچ چیز نبود جز آن گل محبوبه شب که در خانه ام نگه می دارم و بعد هم دالانی از رنگین کمان برایم گشوده شد.

چه سالی این رخ داد؟

سال 88 بود که سکته مغزی کردم.

سر چه جریانی سکته مغزی کردید؟

داشتم برای بازی در یک تئاتر می رفتم به تماشاخانه سنگلج.

قبلا گفته بودید داشتید می رفتید به سنگلج اما جزئیات بیشتری از ماجرا به رسانه ها نداده اید.

بله! فشار کار و زندگی و این مسائل هر چه که بود مرا به این سمت کشاند که در آخرین هفته اجرای نمایش هملت با سالاد فصل کار آقای هادی مرزبان در سالن سنگلج سکته مغزی کنم. قرار بود 45 اجرا در این نمایش به روی صحنه بروم که 40 اجرا رفتم.

5 اجرای دیگر چه کسی جایگزین شما شد؟

خود آقای مرزبان لطف کردند و رفتند برای اجرا. وقتی آن اتفاق برایم افتاد خیلی نگران اجرا بودم. اما بلافاصله بعد از آن که گروه برای اجرا به روی صحنه رفت بهرنگ، پسرم این خبر را به من داد تا مرا از نگرانی در آن لحظه خارج کند و پس از آن بود که آن رنگ ها در برابرم ظاهر شد و آن عطر خوش را استشمام کردم.

کودک درون زنده ماندن شما نقش داشت؟

حتما نقش داشت. حتما آن لحظه به من گفته است: بلند شو ببینم بابا خودتو زدی به تنبلی، این قیافه ها به تو نمیاد. بلند شو خودتو لوس نکن بابا و مطمئنم که حتما یک تیپا هم در آن حال و احوال نثارم کرده است.

پسرتان بهرنگ چه کار می کند؟

پسرم نوازنده تار، سه تار و گیتار است. با یک گروه همکاری می کند. سازهای ایرانی می نوازد. البته حالا آماده برای یک کنسرت در فرانسه است. در ضمنً متاهل هم هست.

برای موسیقی اش از شما کمک نمی خواهد؟

نه! این من هستم که از او کمک می خواهم.

برای شنیدن قطعات هم از شما کمک نمی خواهد؟

چرا برای شنیدن از من کمک می گیرد. البته کارهایی هم با هم داشته ایم که یک نمونه آن برای نوروز در تلویزیون اجرا شد و موزیک های خوبی نیز برای برنامه ساخت. اگرچه شاید برنامه من چندان قوی نبود و موسیقی هایی که او ساخت ممکن است بر برنامه ننشسته باشد.

تحصیلاتش چیست؟

کارشناسی دانشگاه آزاد در رشته نقاشی دارد. پسر خوبی هم هست و دستش درد نکند.

دستش درد نکند؟

بله! چون معمولا بهروز که پدر است جایش با بهرنگ عوض شده است. معمولا بهروز پسر است و البته پسر شلوغ و پلوغ و بهرنگ بیشتر پدر است.

واقعا؟

بله! یادم هست رفته بودیم دیدار مرحوم احمد آقالو؛ بازیگر تئاتر و سینما، خدایش بیامرزد. بهرنگ را به او معرفی کردم و او گفت، ببین چقدر آقا و با وجاهت است. من را نشان داد و گفت، عوضش این یکی شر است. بهرنگ البته سازنده آهنگ های تئاترهای من هم بود.

چه جالب!

بله! چند کار هم با حمید امجد کرد. چند کار با بهزاد فراهانی داشت و چند نمایش هم با محمد یعقوبی کار کرده است.

با یکدیگر به مشکل هم برمی خورید؟

معمولا نه، چون او بیشتر از من گذشت دارد تا من نسبت به او.

پس از پسرتان راضی هستید؟

هاهاهاهاااااا! اتفاقا یک روز رفته بودیم دیدار امرالله صابری؛ بازیگر تئاتر و سینما، بهرنگ را معرفی کردم که عمو جان پسرم بهرنگ، بهرنگ جان عمو امرالله. به بهرنگ گفت، ببینم عزیزم از پدرت راضی هستی؟ گفتم آقا باید از پدرش بپرسی که از پسرش راضی هست یا نه؟ کار دنیا برعکس شده.

کارهای جدید هم دارید؟

دلم می خواهد یک تئاتر کار کنم برای جشنواره آینده تئاتر فجر. چند نمایش ایرانی را در ذهنم بازی می کنم. خیلی دلم می خواست اگر بشود کار قلندرخانه ایرج صغیری را اجرا کنم. این موضوع البته فقط پس ذهنم می آید و می رود. ولی بازهم ترجیح می دهم خود ایرج قلندرخانه را کار کند.

شعر هم می گویید. اگر جایی برای انتشار اشعارتان باشد علاقه ای به انتشار آنها دارید؟ حتی انتشارات روزنامه همشهری؟

بله! چرا که نه؟ همشهری انتشارات بسیار معتبری است. من مشترک نشریه سرزمین من هستم و بعضی محصولاتش را پنج یا شش بار در ماه مصرف دارم و از مشتری های ثابتش هستم.

بهروز بقایی یک جمله بخواهد در مورد خودش بگوید؟

چی؟ کی؟

بهروز بقایی؟

آدمی که سعی می کند خوب باشد و تا آنجا که می تواند زندگی کند.

بازیگری مثل شما در صحنه زندگی هم نمایش بازی می کند؟

دردناک می شود اگر بازی کند؛ چون بازیگری از زندگی جداست، ولی ما از همه لحظات زندگی استفاده می کنیم برای کارمان. از همین برخورد امروز با شما استفاده می کنیم. مثلا اینکه شما در طول این گفت وگو کجا ایجاد هیجان کرده اید؟ میمیک چهره تان چه بود؟ و ...

این که می گویند هنرمندها الهام می گیرند درست است؟

هر کسی که به درونش توجه کند دارای الهامات می شود. همه انسان ها در دنیا این توجهات را دارند.

ندارها

شعرهایی دارم با عنوان ندارها. ندارها آدم هایی هستند که در حاشیه شهرهای بزرگ زندگی می کنند و فرزندان شان را وادار به کارهای سیاه می کنند. بچه ها دارای مسائل سوء تغذیه هستند و غذا برایشان یک رویا است. یکی از شعرهای مجموعه ندارها این است:

امروز صبحی

حدود 11 اونورا

رادیوی مرتضی اینا

که از همه رادیو های دنیا قشنگ تر میگه

گفت

ای همه خویش یارون

پر غذا / پر مواد غذاییه

تو خود آب بارون

یه کاری می کنی اون بیرون؟

ببینی چجور هواییه؟

قورمه سبزی یا فسنجون؟

یا

دیشب غروب

تلفیزیون مرتضی اینا

که از همه فیلای دنیا

فقط فیل خوشگلاشو نشون می داد

یه فیل نشون می داد که واه واه

خیلی بدآموزی می داشت

یه عده بودن آدما

پدر مادر با بچه ها

شبیه ما

بگو چیکار می کردن اونورا؟

غذای راستی راستکی می خوردن

بچه شون فردا چی میشه؟

قاچاقچی قورمه سبزی؟

ندارها فقط کار سیاه می کنند و در این مجموعه ندارها حتی غذا را هم قاچاق می بینند.

موزه ای برای بچه ها و نوجوانان

موزه عروسک های ملل، ویژه بچه ها و نوجوانان است.در این موزه آنها با فرهنگ های بومی و متنوع موجود در ایران و فرهنگ سایر ملل دنیا آشنا می شوند. پایه گذاران موزه عروسک های ملل معتقدند این موزه پایه های صلح و دوستی بین بچه ها ایران و دنیا را استوار می کند. نزدیک به 600 عروسک از فرهنگ های مختلف از 53 کشور دنیا در موزه عروسک های ملل گردآوری شده است. عروسک های این موزه در سه بخش عروسک های نمایشی ، عروسک های سایه و عروسک های قومی ایران به نمایش درآمده اند.

موزه عروسک های ملل همچنین به نیاز فرهنگی بچه ها در مقاطع سنی و تحصیلی مختلف پاسخ گفته است و با برگزاری کارگاه های مختلف در تشریح فرهنگ های گوناگون دنیا درک بچه ها از فرهنگ های مختلف را بالا برده است. موزه عروسک های ملل انتهای خیابان نگارستان پنجم در خیابان پاسداران در ساختمانی دو طبقه واقع شده است.

عروسک غصه از مشهورترین عروسک های این موزه است که مادران با اهدای آن به بچه ها شان از آنها می خواهند تمامی غصه های شان را به این عروسک بگویند تا غصه های شان تمام شود. عروسک های کار و عروسک های روسی و ارمنی و افغانستانی به همراه دو عروسک غلات و آب فروش، عروسک های عثمانی، هندی، چینی و ژاپنی و حتی عروسک مشهور هلندی از دیدنی های موزه عروسک های ملل برای آشنایی با فرهنگ و آیین های دنیای است.منبع: برترین ها