چرا موسیقی گذشتگان تکرار می گردد؟ - انجمن گیگابلاگ

به گزارش انجمن گیگابلاگ، در مدتی که گذشت، به طور پیوسته مطالبی را درباره حق امتیاز و عللی که می تواند موجب آن شود را در صحبت با هنرمندان مختلف موسیقی آنالیز کردیم. یکی از نکاتی که به آن اشاره شد ارتباط حق امتیاز با فقر ملودی و آموزش بود. درواقع عنوان شد که به دلیل فقر ملودی که ترجیحا در موسیقی ایرانی به وجود آمده است، کپی آثار موسیقی صورت می گیرد که البته یکی از دلایل ایجاد فقر ملودی هم به آموزش برمی شود.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم با ترگل خلیقی ـ نوازنده تار و رباب، سرپرست گروه تیدا و مدرس موسیقی ـ صحبتی داشته باشیم تا این مسئله را از دریچه نگاه این هنرمند نیز آنالیز کنیم.

خلیقی این چنین به انجمن گیگابلاگ می گوید: یکی از دلایل ایجاد فقر ملودی و ارتباط آن با آموزش، وابستگی به ردیف موسیقی ایرانی است. درواقع در ردیف موسیقی ایرانی موتیف ها و سکانس هایی وجود دارد که چون نوازنده ها حین تمرین و آموزش آنها را بیش از حد تکرار می نمایند، ناخودآگاه دقیقا از همان ملودی ها در کار خودشان استفاده می نمایند؛ به همین دلیل ممکن است ملودی بعضی از آثار موسیقی به یکدیگر شباهت داشته باشند.

این نوازنده ادامه می دهد: البته با وجود گستردگی مدهای موسیقی، ملودی هایی که نوازندگان از این مدها درک نموده اند بسیار محدود و تکراری است؛ زیرا دقیقا همان ملودی های ردیف هستند.

این هنرمند در توضیحات بیشتر اضافه می نماید: از آنجایی که دستآورد ردیف در دوره خود از اهمیت بالایی بهره مند بوده است، بیش از حد به آن توجه شده و ملودی های آن به الگویی بدل شده که همه در کوشش حرکت در چهارچوب آن بوده اند؛ البته در آن دوره خاص تاریخی ملودی ای گیراتر بوده که به ردیف نزدیک تر باشد.

خلیقی با بیان اینکه امروزه خلاقیت هنرمندان در خلق ملودی نسبت به گذشته پیشرفت نموده است، می گوید: امروزه زیبایی شناسی ها تغییر نموده و آن ملودی زیباتر و خلاقانه تر است که دورتر از ردیف باشد. بعلاوه زیست در عصر ارتباطات موجب شده موسیقیدان ها بتوانند با موسیقی ها و فرهنگ های مختلف آشنا شده و خلاقیت خود را افزایش دهند. به عنوان مثال ملودی هایی که در تنظیمات ارکستری استفاده می گردد شبیه به ملودی های گذشته نیست؛ البته که به دلیل وابستگی به ردیف شباهت هایی دارد ولی بسیار خلاقانه تر.

او ادامه می دهد: در نهایت اینکه با تکیه بر فقر ملودی موافق نیستم و به عقیده من اتفاقا فرایند خلق ملودی رو به پیشرفت است. البته هستند آهنگسازانی که راه قدما را در پیش گرفته اند ولی تعداد آنها محدود است.